Phố Hiến Hưng Yên Ở Đâu? Khám Phá Một Vùng Đô Thị Cổ

Có nhiều khả năng tên gọi Phố Hiến lần đầu tiên xuất hiện vào cuối thế kỷ 15 trong công cuộc cải cách hành chính của vua Lê Thánh Tông. Tuy nhiên, phải đến thế kỷ 16 mới trở thành một thương cảng sầm uất tấp nập tàu, thuyền của các nước Nhật Bản, Trung Quốc, Hà Lan, Bồ Đào Nha và các địa phương trong nước vào ra buôn bán.

Ngoài vị trí trấn thủ Sơn Nam, Phố Hiến chủ yếu mang diện mạo của một đô thị kinh tế. Kết cấu của nó bao gồm một bến cảng sông, một tập hợp chợ, khu phường phố và hai thương điếm phương Tây (Hà Lan và Anh).

Mạch máu giao thương của Phố Hiến là sông Xích Đằng – đoạn sông Nhị Hà chảy sát Phố Hiến. Đây là nơi trung chuyển và là điểm tụ hội của những đoạn đường sông từ biển Đông vào tới Kinh thành Thăng Long. Bến cảng Phố Hiến là nơi các tàu thuyền ngoại quốc lưu đỗ để làm thủ tục kiểm soát và xin giấy phép đi tiếp tới Kinh đô.

Xem thêm: Chùa Bà Đanh Ở Đâu? Tìm Hiểu Sự Tích Chùa Bà Đanh

Đô thị cổ Phố Hiến – Hưng Yên

Cùng với bến cảng sông là các khu chợ khá sầm uất như chợ Vạn ở bến Xích Đằng, chợ Hiến bên cạnh lị sở Sơn Nam, chợ Bảo Châu… Những chợ này đã vượt khỏi khuôn khổ những chợ địa phương để trở thành các chợ liên vùng. Thuyền bè từ Thăng Long-Kẻ Chợ và các trấn gần xa trong nước cũng như nước ngoài đã đến đây buôn bán, trao đổi hàng hóa.

Khu phường phố là khu định cư của người Việt và các kiều dân ngoại quốc (chủ yếu là người Hoa) sản xuất và buôn bán với tính chất cố định ở Phố Hiến. Dựa theo các văn bia ở chùa Hiến (năm 1709) và chùa Chuông (năm 1711), Phố Hiến thời đó có khoảng 20 phường. Qua các bia ký, có thể đọc được 13 phố và 32 tên cửa hiệu buôn bán như Tân Thị, Tân Khai, Tiên Miếu, Hậu Trường.

Phố Hiến mang những nhu cầu tâm linh văn hóa của nhiều cộng đồng người khác nhau, thể hiện qua những công trình kiến trúc. Nổi bật là các phong cách kiến trúc Việt Nam và phong cách kiến trúc Trung Hoa (với sắc thái vùng Phúc Kiến, phía Nam Trung Quốc), thấp thoáng có phong cách kiến trúc châu Âu (nhà thờ Gôtích Phố Hiến). Trong lịch sử, Phố Hiến là một đô thị đa quốc tịch, trong đó nhiều nhất là người Việt và người Hoa. Những kiều dân ngoại quốc khác ở đây là Nhật, Bồ Đào Nha, Hà Lan, Anh, Pháp… Phần lớn người Việt cự ngụ ở Phố Hiến là từ các địa phương khác đổ về sinh sống làm ăn, đó là một cộng đồng cư dân tứ xứ.

Những công trình kiến trúc nổi bật tại phố Hiến 

Xuôi theo dòng chảy thời gian của lịch sự, phố Hiến Hưng Yên ngày nay vẫn còn lưu giữ quần thể kiến trúc cổ với hơn 60 di tích lịch sử, 100 bia ký và rất nhiều đền chùa, đình miếu. Trong đó đền Mẫu, văn miếu Xích Đằng, hồ Bán Nguyệt, chùa Chuông là những điểm đến nổi bật nhất.

Văn miếu Xích Đằng 

Văn miếu Xích Đằng là điểm du lịch nổi tiếng nhất tại phố Hiến Hưng Yên được xây dựng từ đầu thế kỷ XVII. Xưa kia, đây là nơi diễn ra các kỳ thi hương, tôn vinh cho trí tuệ và tinh thần hiếu học của người dân địa phương. Nét cổ kính của văn miếu dường như vẫn được bảo tồn nguyên vẹn sau gần 400 năm.

Hiện Văn miếu Xích Đằng đang lưu giữ một số hiện vật quý trong đó 9 tấm bia đá vinh danh 161 vị đỗ đại khoa của trấn Sơn Nam xưa được xem là có giá trị lớn nhất. Đây là những tác phẩm nghệ thuật được chạm khắc hoa văn hình rồng, lưỡng long chầu nguyệt, kỳ lân khá tinh xảo và tỉ mỉ đến từng chi tiết.

Ngày nay, văn miếu Xích Đằng vẫn luôn là niềm tự hào của người dân Hưng Yên và trở thành điểm du lịch văn hóa thu hút đông đảo du khách đến tham quan.

Xem thêm: Kinh Nghiệm Tham Quan Làng Vũ Đại Từ A – Z

Đền Mẫu

Đền Mẫu là điểm du lịch tâm linh khá nổi tiếng tại phố Hiến, hàng năm nơi đây đón nhiều lượt khách du lịch đến tham quan, chiêm bái. Đền được xây dựng vào năm 1278 và hiện tọa lạc tại đường Bãi Sậy, phường Quang Trung, thành phố Hưng Yên.

Đền Mẫu là nơi thờ bà Dương Quý Phi, vị hoàng hậu cuối cùng của triều Tống (Trung Quốc). Đây được xem là điểm khác biệt hiếm thấy trong các ngôi đền của người Việt thể hiện tình hữu nghị của nhân dân 2 nước Việt – Trung.

Ngôi đền có không gian và kiến trúc ấn tượng ẩn mình dưới bóng ba cây cổ thụ hơn 700 năm tuổi soi bóng bên hồ Bán Nguyệt thơ mộng. Vào 1990, đền Mẫu được Bộ Văn hóa Thông tin công nhận là di tích “kiến trúc nghệ thuật”.

Đến đây, du khách không chỉ được chiêm bái, cầu nguyện, giãi bày ước vọng mà còn được thưởng thức cảnh quan thanh bình và kiến trúc cổ kính. Đặc biệt vào dịp đầu năm, đền Mẫu là nơi diễn ra nhiều lễ hội truyền thống thu hút rất đông khách du lịch tìm về.

Xem thêm: Kinh Nghiệm Tham Quan Chùa Tam Chúc Hà Nam: Di Chuyển, Thời Gian, Chi Phí

Chùa Chuông 

Chùa Chuông là một trong những di tích nổi bật trong quần thể kiến trúc tại Phố Hiến Hưng Yên. Chùa được xây dựng từ thế kỷ XV và từng được mệnh danh là “Phố Hiến đệ nhất danh lam” vào thời nhà Lê. Chùa chuông đã trải qua nhiều lần trùng tu nhưng nét kiến trúc nghệ thuật cổ vẫn luôn được bảo tồn.

Ngoài kiến trúc đẹp chùa Chuông còn là nơi lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị lịch sử như: câu đối, hoành phi,… đặc biệt không thể không nhắc đến tấm bia đá “Kim Chung Tự thạch bi ký” được dựng nên vào năm 1711. Trên bia được khắc tên những người có công đức tu sửa chùa và miêu tả vẻ đẹp phố phường của phố Hiến ngày xưa.

Với bề dày lịch sử lâu năm cùng hệ thống các pho tượng cổ, hiện vật quý giá, chùa Chuông đã trở thành một điểm tham quan tâm linh hấp dẫn bậc nhất phố Hiến.

Lễ hội dân gian tại Phố Hiến Hưng Yên 

Cứ vào tháng 3 âm lịch hàng năm tại phố Hiến Hưng Yên sẽ diễn ra các lễ hội văn hóa dân gian được tổ chức quy mô với sự tham gia của cư dân 12 xã, phường trên toàn thành phố cùng hàng vạn lượt du khách từ mọi miền đất nước đến tham dự.

Phần lễ được diễn ra hấp dẫn với các hoạt động rước kiệu vi hành qua nhiều tuyến phố chính và các đền chùa, miếu tại Phố Hiến. Phần hội diễn ra sôi nổi với các trò chơi dân gian như: chọi gà, đua thuyền, thả đèn trời, kéo co, hát đối, đi cầu kiều,… Tất cả như muốn tái hiện lại sự sầm uất, nhộn nhịp của phố Hiến hưng thịnh một thời.

Xem thêm: Kinh Nghiệm Du Lịch Đỉnh Mẫu Sơn: Ăn Gì, Ở Đâu, Lịch Trình Di Chuyển